Tanzania kama nchi nyingine
haiwezi kukwepa maendeleo ya bioteknolojia kutokana na utandawazi na maendeleo
ambayo yapo duniani kote, kwa kuwa bioteknolojia ya kisasa ni nyenzo muhimu
katika kuboresha kilimo, uzalishaji viwandani, afya, hifadhi ya mazingira pia
kukuza uchumi na kupunguza umaskini.
Akitoa ufaanuzi kwa waandishi wa
habari mkuu wa utafiti COSTECH (Tanzania Commission for Science and
Technology) Dr Nicholaus Nyange alisema bioteknolojia ni taaluma ya kutumia
michakato ya kibaolojia katika viumbe
hai ili kupata mahitaji na huduma kwa maendeleo na maisha bora ya binadamu.
Ambapo alisema kuwa ilianza kutumika tangu binadamu alipoanza kuchagua mimea,
kutumia amira kutengeneza mikate, pombe na mvinyo, kutumia bacteria kutengeneza
jibini na siagi ili kupata kitu kilicho bora.
Hata hivyo bioteknolojia imekuwa
ikitumika viwandani, kwenye afya na hata katika sekta ya kilimo. Matumizi hayo
yamekuwa yakikuwa na kubadirika kutokana na kukuwa kwa sayansi na
teknolojia duniani.
Kama ilivyo kawaida kila
maendeleo yajapo huanza kutumika kufuatana na mahitaji ya mahali husika ikiwa
ni pamoja na umuhimu wake. Akiongea kuhusu ukuaji wa biateknolojia Dr. Nyange alisema
miaka 6,000 iliyopita matumizi ya micro-organisms ilianza kutumika, karne ya 19
uzalishaji wa miche kwa kutumia tishu ulianza kutumika na miaka ya 1970
biolojia ya molekuli na tekinolojia ya uhandisi jeni ilianza kutumika pia.
Kama ilivyo kauli mbiu ya
Tanzania “kilimo kwanza” katika sekta ya kilimo nia ikiwa kukuza na kuendeleza
sekta hii kwakuwa ndio uti wa mgongo wa nchi serikali imeweka mkazo katika
kuendeleza elimu ya mapinduzi ya kijani kote nchini. Pamoja na juhudi hizo
sayansi na teknolojia ni lazima itumike kutokana na mabadiriko mbalimbali
yanayotokea ikiwa ni pamoja na bioteknolojia.
Hata hivyo zipo asasi na
mashirika ambayo yamejitolea kuendeleza ukuaji wa sekta ya kilimo Tanzania kwa
kuenenda na ukuaji wa sayansi na teknolojia. Nia ni kufanya kilimo kuwa na tija
kwa mwananchi mmoja mmoja na nchi kwa ujumla wake
Kutokana na mabadiriko ya hali ya
hewa na kuwepo magonjwa ya mimea, sekta hii imekuwa na changamoto nyingi
zinazopelekea kudidimia kwa sekta hii kila uchwao.
Kwakuwa sekta hii si ya wakulima
peke yao bali hutegemea wanasayansi pia, ambapo wao hufanya utafiti wa kugundua
suruhisho ya changamoto hizo ikiwa ni pamoja na kutumia bioteknolojia ili
kupata ufumbuzi.
Akieleza jinsi bioteknolojia
ilivyosaidia katika kilimo Dr Nyange
alisema kuwa ni pamoja na kudhibiti magonjwa,
kuimarisha ubora wa mazao, kupata mbegu na mazao yanayohimili ukame na kukuza
uzalishaji wa mazao.
Nae msimamizi wa maabala ya MARI (Mikocheni
Agrcultural Research Institute) Charles
Kayuki amesema matumizi ya bioteknolojia yanaongeza tija kwa kuzalisha aina za
mazao yenye kustahimili ukame na ukinzani dhidi yamagonjwa na wadudu ambapo
alisema wamepata mafanikio makubwa katika mazao ya mgomba na mhogo, huku
utafiti katika mazao mengine ukiendelea.
Zaidi ya
hayo, matumizi ya bioteknolojia yameonekani kuwa ni ukombozi wa kilimo nchini
kutokana kuwepo kwa teknolojia ya uhandisi jeni ambayo huwezesha kuleta ufanisi
mkubwa katika kilimo. Matumizi ya uhandisi jeni humfanya mkulima kupata mazao
bora na mengi katika eneo dogo tofauti na ilivyo sasa ambapo ukulima hutumia
nguvu nyingi mapato kidogo kitu ambacho kimewakatisha tama wakulima wengi na
kuwafanya kuona kilimo hakina faida kwao na kubaki kuishangaa serikali ikisema
ndio uti wa mhongo.
Hivyo Tanzania kama zilivyo nchi nyingine zenye
kutaka maendeleo, na kilimo ndio tegemeo kubwa la ajira kwa wananchi wake inapaswa
kutumia kiufasaha biotaknolojia ili kukuza sekta hii. Na hayo yote yanawezekana
ikiwa elimu zaidi itatolewa kwa wakulima ili kuondoa mawazo mgando na fikra
potofu katika matumizi ya bioteknolojia. Serikali itambue yakuwa kilimo kwanza
bila bioteknolojia ni sawa na kucheza ukwata bila kwenda mbele.
No comments:
Post a Comment